σκληρό εξώφυλλο

Δωρεά από Στέλιο Βαφέα

Σε μερικές επαρχιακές πόλεις βρίσκονται σπίτια που η όψη τους προκαλεί μελαγχολία σαν εκείνη που γεννάνε τα πιο θλιβερά ερείπια. Στα σπίτια αυτά συναντάς ίσως ταυτόχρονα και τη σιγαλιά του μοναστηριού και την ξεραΐλα των χερσότοπων και τα σκέλεθρα των ερειπίων. Η ζωή και η κίνηση είναι τόσο ήσυχες εκεί, που ένας ξένος θα τα έπαιρνε για ακατοίκητα, αν δεν αντίκριζε ξαφνικά το χλωμό και κρύο βλέμμα ενός ασάλευτου προσώπου, που η μισομοναστηριακή του μορφή προβάλλει πάνω από το περβάζι του παράθυρου, μόλις ακουστεί θόρυβος από ασυνήθιστα πατήματα. Αυτοί οι τόνοι μελαγχολίας υπάρχουν στη φυσιογνωμία ενός σπιτιού στο Σωμύρ, στα ψηλώματα της πόλης, στην άκρη του δρόμου που ανηφορίζει κατά τον πύργο. Ο δρόμος αυτός, λιγοσύχναστος τώρα, ζεστός το καλοκαίρι, κρύος το χειμώνα, σκοτεινός σε μερικές μεριές, ξεχωρίζει για το δυνατό κρότο των βημάτων πάνω στο ψιλό του καλντερίμι το πάντα καθαρό και στεγνό, για το στενό του φιδογύρισμα, για τη γαλήνη των σπιτιών του, που ανήκουν στην παλιά πόλη κι από πάνω τους πυργώνονται τα τείχη. Τρισαιώνιες κατοικίες στέκονται εκεί, γερές ακόμα, αν και φτιαγμένες από ξύλο, και οι λογής λογής φυσιογνωμίες τους κάνουν ακόμα πιο πρωτότυπη αυτή την περιοχή του Σωμύρ που τραβάει τους αρχαιογνώστες και τους καλλιτέχνες.
Είναι δύσκολο να περάσεις μπροστά από αυτά τα σπίτια και να μη θαυμάσεις τα πελώρια μαδέρια, που οι άκρες τους, σκαλισμένες σε παράξενα σχήματα, στεφανώνουν μ' ένα μαύρο βαθύ ανάγλυφο τα περισσότερα ισόγειά τους.